Eskiden olduğu gibi bu günlerde de dünya, barışı ve huzuru şiddetle arar hâle geldi. Savaşlar artık kaçınılmaz görülüyor ve bu durum halklar üzerinde büyük tedirginliklere sebebiyet veriyor. Bütün bunlar olurken barışa katkı sağlayabilecek sivil toplum kuruluşları, dünyanın farklı noktalarında ciddi baskı ve zorlamalar ile karşılaşıyorlar. Her şeye rağmen selim bir akıl ve vicdanla hareket eden kişiler, dünyada barışın tesisi adına gayretler sergilemeye devam ediyor.
İnsanlık tarihi boyunca farklı düşünürlerin, barışla alâkalı farklı kanaatleri olmuştur. Platon barışın sevgiyle, Aristo faziletlerle, Erasmus uzlaşma ve hakemlikle, Spinoza güçlü karaktere sahip fertlerle, Locke inançlara saygıyla, Kant mesuliyet duygusuyla, Martin Buber ise diyalogla inşa edilebileceğini belirtmiştir.
Günümüzde siyaset ve sosyal bilimciler, barışı üç farklı kategoride ele almaktadır:
1) Savaş ve şiddetin olmadığı negatif barış.
2) Adalete dayalı pozitif barış.
3) Ferdî ve içtimaî seviyede bütünleştirici barış. (İnsanın hayatta kalma ve güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması, hürriyet, adalet, dayanışma, mânâ, gaye ve doğruluk arayışıyla alâkalıdır).[i]
Barışın üç temel ilkesini; haysiyet, tesanüt ve tevazu olarak gören yaklaşımlar da mevcuttur.[ii]
İslam bir barış dinidir. Kur’ân, barışın en önemli şartlarından olan bağışlamayı ve uzlaşmayı tavsiye eder.[iii]Dinin temel direklerinden biri olan zekât, barışa vesile olan sosyal adalete destek verir. Sosyal etkileşim ve diyaloğun temini için de haccın benzer bir yönünün olduğu ifade edilebilir. Efendimizin (sallallâhu aleyhi ve sellem) sünneti de insanlığın selameti, kurtuluşu ve huzuru adına en nuranî rehberdir.
Muhterem Fethullah Gülen Hocaefendi, barışla alâkalı fikirlerini güçlü bir şekilde ifade etmiş ve bu düşünceleri üzerinden ortaya koyduğu hizmet metotları ile global sulh adına çok büyük katkılarda bulunmuştur.
“Hizmet Hareketi, barış içinde birlikte yaşama ve insanlığa hizmet etme ortak idealine matuf olarak toplumsal sorumluluk ve hayırseverlik çerçevesinde, eğitim, diyalog ve insanî yardım faaliyetlerini önceleyen, gönüllülüğü esas alan, barışçıl, dinî, sosyal ve kültürel çeşitliliği kucaklayıcı bir sivil toplum hareketidir.”[iv] Hizmet Hareketi’nin bir “barış hareketi” olduğu ve bunu gerçekleştirmek için geniş bir çerçevede hizmetler sunmayı benimsediği görülmektedir.
[i] H.B. Danesh, “Towards an integrative theory of peace education”, Journal of Peace Education, 3(1), 2006, s. 55–78.
[ii] “Principles for peace”, principlesforpeace.org/principles-for-peace/
[iii] Mesela: Enfal, 8/61.
[iv] “Hizmet Hareketi’nin Temel Değerleri”, afsv.org/wp-content/uploads/2021/09/HIZMET-HAREKETININ-TEMEL-DEGERLERI.pdf
