Bir kelebeğin hayat hikâyesi, dişi kelebeğin genellikle bir bitkinin yaprağına yumurtalarını bırakması ile başlar.[i]Daha sonra, yumurtalardan küçük tırtıllar çıkar. Tırtıllar bitki ile beslenerek büyür. Belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra, kendisine etrafında bir “koza”, “pupa” veya “krizalit” adı verilen bir örtü inşa etmesi ilham edilir. Canlı, bu yapının içinde başkalaşım (metamorfoz) geçirip takdir edilen süreci tamamladıktan sonra kelebek hâline gelir. Örtünün bir tarafının yarılmaya başlaması ile tırtıl olarak girdiği yapıdan kelebek olarak çıkar ve kendisine bahşedilen sanat harikası kanatlarıyla yeryüzünde gezinir, İlahî mesajı haykırır durur.
İnce ve Nazik Organlar
Pul kanatlılardan (Lepidoptera) kelebekler, çok sevilen, büyüleyici canlılardır. Vücutları baş, göğüs (thorax) ve karın (abdomen) olmak üzere üç kısımdan yaratılmıştır.[ii] İkinci ve üçüncü göğüs bölmelerinin yan kısımlarından iki çift kanat çıkar. Ön kanatlar çoğunlukla üçgen, arka kanatları ise oval şekillidir. Baş üzerinde çok sayıda gözcükten (ommatidium) oluşan bir çift bileşik veya petek göz, ağız parçaları ve anten bulunur. Kelebekler, besinleri olan nektarları çiçeklerden, çok uzun ve esnek hortumlarıyla emerek alırlar. Göğüs kısmı üç parçadan (pro-, mezo- ve metathorax) meydana gelir. Bunlardan her birinin alt kısımlarından, sanat harikası olan incecik parçalardan yapılmış bir çift bacak çıkar. Dolayısıyla bütün böcekler gibi altı bacaklıdırlar.
Kanatlardaki Mucizeler
Kelebeklerin hayranlık uyandıran desenleri ve metalik, yanardöner renkleri ile meşhur kanatları çok dikkat çekicidir. Kanatlar, her bir noktası ayrı bir renkte, minik pulcuklar tarafından döşenmiş, modern resim anlayışına benzer renk ve desen âhengi ile hassas ölçülere uygun tabloları andırırlar.
Bu tabloların zemini, genellikle sütunlarla birbirine bağlanan iki laminadan (yaprak) inşa edilmiştir. Alt lamina oldukça düz ve pürüzsüzdür. Fakat üst lamina, tipik olarak çapraz kirişlerle birbirine bağlanan, yoğun aralıklı sırtlardan yaratılmıştır.[iii] Kanatlarda, kiremit gibi çok ölçülü ve düzenli olarak dizilmiş binlerce pulcuk bulunur. Milimetrenin onda biri boyutundaki bu pulcuklar, kitinden yapılmış kılların uçlarının yassılaşarak genişlemesi ile biçimlendirilmiştir.[iv]
[i] Mustafa Sözen, “Kelebekler: Doğanın sessiz kanatları”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, trakel.org/pdf/13812.pdf
[ii] Banu Eren ve ark. “Kelebekler ve Histolojisi”, 1st International Eurasian Conference on Biological and Chemical Sciences, 26–27 April 2018, Ankara.
[iii] Marco A. Giraldo, “Butterfly wing scales: Pigmentation and structural properties”, Advances in Insect Physiology, 38, January 2008.
[iv] Mesut Erol, “Kelebeklerin Kanatlarındaki Pulcuklar Ne İşe Yarar?” Bilim ve Teknik, Şubat 2020.
