Ben Taşlıcalı Yahya. Aslım Arnavut’tur. O yörenin meşhur ailelerinden Dukaginzâde’lerden bir fakir şairim. Muallim Naci isminde benden çok sonra gelen bir güzel şair, Esami yani “İsimler” adlı ansiklopedisinde “Taşlıcalı” diye anar beni. Muallim Naci’nin 1890 senesinde telif ettiği bu eserdeki ismim sebebiyle Taşlıcalı diye anılır oldum.
Ben devşirme olarak Yeniçeri ocağına alınmış ve bu ocakta yetişmiş bir şairim. Devrin ileri gelenleri o günkü çocuk aklımın parlaklığını sezmiş olacaklar ki benim üzerimde durmuşlar ve bir kültür insanı olarak yetişmeme vesile olmuşlar. Zaten benim zamanımda âlim ve sanatkârlar oldukça ilgi görüyor, ufku geniş insanlar tarafından himaye ediliyordu. Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran ve Mısır, Kanunî’nin ise bütün seferlerine katıldım, şükürler olsun. Yani bir bakıma gazi de diyebilirsiniz bana.
İsmim, Kanunî zamanında yayıldı Diyâr-ı Rum’a. Lakin bu şöhreti isteyenlerden değiliz biz. Sadece hak ve hakikati dillendiririz. Fakat Allah dilerse, dilimizden çıkanı başka dillere yürütür ve kelebekler gibi uçurarak nice gönül güllerine kondurur. Ama şöhret zehirli bir baldır. Acısı sonra çıkar. İnsanı içten içe yakar ve ruhu bir gün söndürür.
Kanunî beni koruyan bir padişahtır. Lakin Rüstem Paşa, yazdığım hiciv sebebiyle bana çok kızdı. Hatta bunu idama kadar götürmek istedi. Fakat padişahımız onun bu kininin yersiz olduğunu ve böyle öfkeli hâlin olgun insanlara yakışmayacağını söyleyerek onu ikaz etti. Böylece bizim başımız da kurtulmuş oldu.
Daha sonra Yahyalı Akıncılar Ocağı’na katıldım. Biraz hüzün ve inkisar içindeydim, ama olsun. Padişahımıza Zigetvar Seferi esnasında bir kaside sundum. Bu onu son görüşümmüş, ama nereden bilebilirdim. Yoksa bir değil beş kaside ile onu uğurlardım bu mübarek sefere.
Fuzulî’den sonra 16. yüzyılın en büyük mesnevi şairi olarak anarlar beni. Klasik bir medrese öğrenimi görmedim, ama kültürüm iyidir. Her sınıftan insanla temasım olmuş ve toplumla iç içe bir hayat yaşamışımdır. Bunları şiirlerime aksettirdim. Onları okursanız sözümün doğruluğunu anlarsınız.
