Takvimler 17 Ağustos 2017’yi gösterirken astronomi tarihinin en önemli hadiselerinden biri gözlemleniyordu. İki nötron yıldızının[1] birleşmesi veya çarpışması olarak adlandırılan olay, 130 milyon ışık yılı (bir ışık yılı 9,5 trilyon km) ötede NGC4993 adlı galakside gerçekleşiyor, biz birleşmeyi vakanın yaydığı kütle çekimi dalgalarını yakalayıp ölçerek tespit ediyorduk. Yani aslında çarpışma 130 milyon yıl önce, daha insanoğlu dünyada yokken[2] yaşanmıştı.
Mikro âlemden, makro âleme, zerrelerden galaksi kümelerine kadar her an, her şey, daimi olarak yaratılmaktadır. Kâinat, dinamik ve birbiriyle uyumlu hareket silsileleri içeren harikulade bir mekanizma, O’nu tanıttırıp sevdiren büyük bir kitaptır. Bütün mevcudat ve değişimler Rabbimizin var ve bir olduğunu gösterirken yaratmanın da her an süregeldiğini gözler önüne sermektedir.
Astronomi ilmi bu kadar gelişmemişken, “Görüyor musunuz? Uzayda milyonlarca gök cismi var; yıldızlar, gezegenler, astroitler birbirine çarpmıyor, hepsi kendine çizilen yolda hareket ediyor” diyor, hayret ediyorduk.
Günümüzde ise aslında hadisenin tam da böyle olmadığını; uzaydaki her şeyin hareket ettiğini, galaksilerin göç ederken birbiri içinden geçtiğini ve geçiş sırasında yeni galaksilerin yaratıldığını, karadeliklerin[3] birleştiğini, bazı yıldızların çarpıştığını, yeni yıldızlar doğarken bazı yıldızların söndüğünü öğrendik. Bu büyük çarpışmalar ve hadiselere rağmen kâinattaki muhteşem düzenin devam ettirildiğini hayretle müşahede ettik.
Bugün bilim insanları her biri içinde yaklaşık 200 milyar yıldız barındıran 100 milyar galaksiden bahsetmektedir. Yüce Kitabımız ise bunu şöyle tanımlamaktadır: “Gök nasıl kurulup uçsuz bucaksız yükseltilmiş?” (Gâşiye , 88/18).
Kâinat Genişliyor
Kur’ân-ı Kerim’in de belirtildiği gibi evrenimiz bir balon gibi genişletilmektedir. ‘Semayı kendi (kudret) ellerimizle Biz kurduk ve Biz (onu) elbette genişletmekteyiz.’ (Zâriyat, 51/47).
Edwin Powell Hubble (1889–1953); uzayda, Samanyolu galaksisinden başka galaksiler de olduğunu ve galaksilerin belirli bir hızla birbirinden uzaklaştığını söyleyen kişidir. 2 Kasım 2019’da The Guardian’da yayımlanan bir makaleye göre, “Hubble sabiti” adı verilen ve galaksilerin genişleme hızını gösteren sabitin bilinenden daha büyük olduğu, yani yeni hesaplamalara göre kâinatın daha hızlı genişlediği gelişmiş tekniklerle hesaplanmıştır.[4] Eskiden 67,4 km/sn/Mpc olan değer günümüzde 74,2 km/sn/Mpc olarak hesaplanmaktadır. Bu özel birim (km/sn/Mpc); galaksi kümelerinin bizden uzaklığına göre hızlarını hesaplamak içindir. Yani daha uzaktaki galaksiler, daha hızlı hareket etmektedir.
Ayrıca günümüzde galaksilerin değil galaksi kümelerinin birbirinden uzaklaştığı bilinmektedir. Galaksiler birbirinden uzaklaşmazlar, çünkü kendi büyüklüklerine göre küçük bir alanda bulundukları için, kütle çekim yoluyla oluşturdukları kuvvet dengesi onları gruplar halinde birbirlerine bağlar. Evren genişledikçe birbirinden uzaklaşanlar, galaksi kümeleridir. Mesela Andromeda, Samanyolu, Üçgen Gökadası ve onlarca cüce galaksinin meydana getirdiği bizim Yerel Gökada Grubumuzdaki galaksiler bir küme halinde hareket eder.
Rabbimizin, El-Kayyum (mevcudatı ayakta tutup devam ettiren) ve El-Vali (mahlukata hükmedip sahip olan) gibi isimlerine delil ve şahit olan, harikulade yaratma icraatının her an devam ettiğini anlatan sayısız misal vardır.
Kâinat kurulmuş ve bırakılmış bir sistem değildir. Yaratmanın her an gerçekleştiği mükemmel, girift bir mekanizmadır.
Kaynaklar
Nuri Balta, Astronomi O’nu Anlatıyor, İstanbul: Muştu Yayınları, 2014.
Kara Delikler, Popular Science, Aralık 2019.
Hubble Sabitinin Değeri, Popular Science, Eylül 2019.
Orhan Apillioğlu, Kimya O’nu Anlatıyor, İstanbul: Muştu Yayınları, 2013.
www.kozmikanafor.com
www.discovermagazine.com/the-sciences/the-universe-is-expanding-at-742-km-sec-mpc
Dipnotlar
[1] Nötron Yıldızı: Bazı süpernovaların patladıktan sonra geri kalan kısmın kendi içine çökmesiyle yaratılır. Bu yıldızlar neredeyse tamamen nötronlardan müteşekkildir. Nötron yıldızlarının kütleleri çok büyük, ama hacimleri çok küçüktür.
[2] tr.euronews.com/2019/08/29/etiyopya-da-buyuk-kesif-3-8-milyon-yil-once-yasamis-ilk-insana-ait-kafatasi-bulundu
[3] Kara Delik, bir yıldızın içe doğru çökmesiyle yaratılır. Işık yaymadığı için “kara” olarak adlandırılır.
[4] www.theguardian.com/science/2019/nov/02/hubble-constant-mystery-that-keeps-getting-bigger-estimate-rate-expansion-universe-cosmology-cepheid
